Polskie Stowarzyszenie Dekarzy stara się o utworzenie zawodu Technik dekarstwa

Od lat największym problemem branży budowlanej, w tym także firm działających w sektorze usług dekarskich, jest niedobór pracowników do wykonywania pracy na różnych szczeblach prowadzonej działalności. Jedną z przyczyn jest zamknięta ścieżka kształcenia w szkole branżowej.

Dla ucznia szkoły branżowej I stopnia, obecny system edukacji nie przewiduje możliwości kontynuowania nauki. Oznacza to, że co bardziej ambitne osoby zmuszone są do podjęcia dalszej nauki, uzupełniając wykształcenie w wieczorowych lub zaocznych szkołach średnich. Tylko w ten sposób są w stanie zdobyć Świadectwo Dojrzałości (czyli tzw. maturę), które pozwala także na ewentualne podjęcie studiów wyższych.

Od 4 lat Polskie Stowarzyszenie Dekarzy prowadzi projekt pod nazwą „Zawód Przyszłości Dekarz”, mający na celu m.in. popularyzację wśród młodzieży kształcenia w zawodach dekarz, blacharz i cieśla, a także wsparcie doradztwa zawodowego i rekrutacji do szkół branżowych. W firmach świadczących usługi dekarskie brakuje pracowników na każdym szczeblu – zarówno pomocników, szeregowych dekarzy jak i pracowników wykwalifikowanych, mogących podjąć się zadań związanych z dokumentacją projektową, budowlaną oraz kosztorysowaniem, brygadzistów organizujących i nadzorujących wykonywane prace podległych brygad budowlanych. Szkoły branżowe I stopnia nie kształcą tylu wykwalifikowanych dekarzy ilu potrzebuje rynek budowlany. Szacuje się, że rocznie naukę kończy jedynie ok. 40-50 osób (źródło: badanie własne Polskiego Stowarzyszenia Dekarzy) w skali całego kraju, co stanowi zaledwie promil potrzeb.

Jedną z głównych przyczyn tak znikomego zainteresowania wyborem nauki dekarstwa jest fakt, że szkoła branżowa I stopnia w zawodzie Dekarz nie dawała dotychczas możliwości kontynuowania nauki. Dla wielu uczniów możliwość zdobycia wykształcenia średniego, Świadectwa Dojrzałości i otwarta droga na ewentualne studia wyższe jest ogromnie ważna. Z punktu widzenia rodzica – ten warunek jeszcze bardziej zyskuje na znaczeniu. Wysiłek, jaki wkładają pracownicy i członkowie Polskiego Stowarzyszenia Dekarzy w promocję zawodu – m.in. spotkania informacyjne z uczniami i rodzicami, udział w targach szkolnych, kreowanie wizerunku dekarza w tradycyjnych i nowoczesnych kanałach informacyjnych, daje znikome efekty w zetknięciu z argumentem w postaci zamkniętej ścieżki edukacji po szkole branżowej I stopnia.

Statystyka wzmacnia przekaz

Polskie Stowarzyszenie Dekarzy przeprowadziło badanie wśród firm świadczących usługi dekarskie, aby określić przybliżoną ilość wolnych wakatów. Szacuje się, że obecnie na rynku pracy brakuje nawet ok. 15 000 wykwalifikowanych pracowników, co przy niewielkiej podaży ze szkół branżowych powoduje ogromne problemy z realizacją usług. Centralna Baza Ofert Pracy (CBOP) oferuje zaledwie 300 wakatów (na dzień 30.10.2020), jednak doświadczenie pokazuje, że efektywność pozyskiwania pracowników tą drogą jest bardzo niska i przedsiębiorcy rzadko korzystają z tej formy. Wyniki badania Polskiego Stowarzyszenia Dekarzy pokazują także istotność kompetencji zawodowych oczekiwanych od wykwalifikowanego pracownika, m.in. przygotowywanie kosztorysów, organizacja i nadzór prac dekarskich, posługiwanie się dokumentacją projektową i wykonawczą czy montaż urządzeń do pozyskiwania energii odnawialnej na dachu. Z uwagi na podanie nazwy firmy przez 83% ankietowanych przedsiębiorców, dane te stanowią jednocześnie opinię pracodawców w powyższym zakresie. Z takimi danymi ciężko jest dyskutować.

Wykres 1. Ilość wolnych wakatów w firmach dekarskich (Badanie ankietowe Polskiego Stowarzyszenia Dekarzy).

Kolejnym argumentem za koniecznością podejmowania działań mających na celu popularyzację i rozwój kształcenia branżowego dekarzy jest fakt, że w Obwieszczeniach Ministra Edukacji Narodowej w sprawie prognozy zapotrzebowania na pracowników w zawodach szkolnictwa branżowego na krajowym i wojewódzkim rynku od lat prognozuje się istotne zapotrzebowanie na pracowników (Źródło: Monitor Polski z dn. 30 stycznia 2020 r., poz. 106). Poziom taki dotyczy każdego województwa, bez wyjątku.

Wnioski wyciągnięte, i co dalej?

Polskie Stowarzyszenie Dekarzy złożyło wniosek do Ministerstwa Inwestycji i Rozwoju o utworzenie zawodu „Technik dekarstwa”, w ramach którego wyodrębnione zostaną kwalifikacje: Wykonywanie robót dekarsko-blacharskich (BUD.03.) – kwalifikacja wyodrębniona w obecnym zawodzie „Dekarz”, realizowanym w branżowej szkole I stopnia oraz Organizacja i kontrola wykonywania pokryć dachowych oraz sporządzanie kosztorysów – propozycja drugiej kwalifikacji realizowanej w tym zawodzie).

W tym miejscu należy nadmienić, że kształcenie w branżowej szkole II stopnia jest kontynuacją kwalifikacji z poprzedniego etapu kształcenia i trwa dwa lata. Umożliwia absolwentom branżowej szkoły I stopnia (w tym przypadku w zawodzie „Dekarz”) nabycie umiejętności z drugiej kwalifikacji oraz uzyskanie wykształcenia średniego branżowego, a po zdaniu egzaminu zawodowego uzyskanie dyplomu technika.

Pozytywna odpowiedź Ministerstwa Inwestycji i Rozwoju na złożony wniosek zainicjuje rozpoczęcie prac Ministerstwa Edukacji Narodowej w zakresie przygotowania podstawy programowej dla zawodu Technik dekarstwa, a tym samym dla II stopnia szkoły branżowej. Oznacza to, że najprawdopodobniej już we wrześniu 2021 r. uczniowie będą mogli podjąć kształcenie zawodu związanego z technologią wykonywania konstrukcji i pokryć dachowych na poziomie szkoły średniej, a tym samym ukończyć ją ze Świadectwem Dojrzałości i dyplomem Technika. Nauka w obu przypadkach trwać będzie 5 lat – w trybie jednolitym w Technikum lub w branżowej szkole I a następnie II stopnia.

Nie pozostając biernymi, grupa robocza Polskiego Stowarzyszenia Dekarzy oraz osób związanych z kształceniem branżowym, jeszcze przed decyzją Ministra, rozpoczęła przygotowanie zakresu zdobywanych w zawodzie Technik dekarstwa kompetencji oraz metod ich weryfikacji, tworząc jednocześnie zarys podstawy programowej nowego zawodu. W skład zespołu weszli: Ryszard Piwowski – Wiceprezes PSD i Prezes Oddziału Kujawsko-Pomorskiego oraz nauczyciel zawodu w ZSB w Bydgoszczy, Jan Grycuk – Prezes Oddziału w Białymstoku i nauczyciel zawodu białostockiego ZSZ nr 5, Arkadiusz Gnat – Kierownik Oddziału Mazowieckiego PSD oraz jeden z autorów programu nauczania zawodu Dekarz dla szkoły branżowej I stopnia, Łukasz Jędrzejczyk – nauczyciel przedmiotów zawodowych w ZSB w Bydgoszczy, Artur Bednarski – kierownik projektu Zawód Przyszłości Dekarz. Przygotowany materiał stanowił załącznik do złożonego w Ministerstwie Inwestycji i Rozwoju wniosku, będąc jednocześnie dowodem na zaangażowanie i determinację Stowarzyszenia w tę inicjatywę.

Nowy zawód będzie rewolucją w kształceniu tego deficytowego zawodu, otwierając ścieżkę rozwoju dla młodych dekarzy, a docelowo zasilając rynek pracy w wykwalifikowanych pracowników o nowych kompetencjach.